Το όρος Βέρμιο, καθώς στέκεται ανάμεσα στην πεδιάδα της Ημαθίας-Θεσσαλονίκης και στα υψίπεδα της Κοζάνης, αφήνει ελάχιστες διαβάσεις. Πάνω σε αυτές αναπτύχθηκαν οι σπουδαιότερες πόλεις της περιοχής: η Βέροια στον νότο, με τήν βυζαντινή αρχοντιά της, η Νάουσα στο κέντρο και η Έδεσσα στα βόρεια, στολισμένες με τους καταρράκτες και τα πλούσια νερά. Οι πόλεις αυτές οριοθετούσαν την καρδιά της Μακεδονίας από τα αρχαία χρόνια μέχρι τα μεσαιωνικά. Δέσποζαν στον πλούσιο κάμπο, έχοντας την πλάτη τους τις δασωμένες πλαγιές του όρους με τα πυκνά δάση από οξιές, έλατα, πεύκα και πουρνάρια και ελέγχοντας τα πλούσια νερά των πηγών του που δίναν ζωή στον κάμπο.

Ψηλά στο βουνό, εκτεταμένα και ομαλά οροπέδια πρόσφεραν διαμονή στα κοπάδια των κτηνοτρόφων από τα πανάρχαια χρόνια. Τα ορμητικά ρέματα, παραπόταμοι του Αλιάκμονα, ποτίζαν τον πλατύ κάμπο που από τα προϊστορικά χρόνια έγινε πεδίο της ανάπτυξης της γεωργίας και του πολιτισμού, αλλά και διεκδικήθηκε βίαια από πολλούς επιδρομείς που εποφθαλμιούσαν τον πλούτο του. Γιατί αυτό είναι το χαρακτηριστικό της περιοχής: ο πλούτος των φυσικών δυνατοτήτων. Ο πλούτος που γεννά ο συνδυασμός της παχειάς γης με τα πολλά νερά. Τα δώρα αυτά τα πρόσφερε το βουνό και τα καλλιέργησε ο άνθρωπος με τον μόχθο του και την φροντίδα του και έκανε την περιοχή έναν από τους μεγαλύτερους οπωρώνες και αμπελώνες της Ελλάδας.

Σήμερα το βουνό, που τόσο απλόχερα προσφέρει τα νάματά του στις πόλεις, που στέκουν στα πόδια του, δέχεται πλήθη επισκεπτών στα χιονοδρομικά του κέντρα και στα θαυμάσια μονοπάτια του.